Geert Six

‘Geld is de vijand van het volk’

Theatermaker Geert Six heeft twee jonge zoontjes. Hij is niet alleen dolgelukkig met hen, hij is ook ontzettend ongerust voor hen. Want hij betwijfelt of het de goede richting uitgaat met onze samenleving. ‘We zijn in een controlestraat terechtgekomen die rustig leven quasi onmogelijk maakt.’ Six zou die wereld kunnen bijsturen door in de politiek te stappen. Maar hij stapt veel liever op een scène, of in De Scala, waar zijn gezelschap Unie der Zorgelozen gehuisvest is. 

Kan kunst de wereld veranderen?

Geert Six: Het kan in ieder geval de wereld van een mens veranderen. Dat merk ik in ons huis. Elke donderdagmiddag is er hier koffieklets. Dan kan je bij ons terecht voor een kop koffie en een babbel. Donderdag is onze ‘zitdag’. (lacht) De mensen kunnen er hun hart luchten, als ze dat willen. Of gewoon wat zeveren. Ook dat helpt in het leven. Tijdens zulke namiddagen worden niet meteen de grootste ideeën voor nieuwe voorstellingen geboren. Maar je hoort wél wat er leeft in de buurt en bij je buur. Bovendien worden tijdens die gesprekken vaak plannen gesmeed om samen te werken met de lokale overheden, wat we vaak doen. Politiek is vandaag een soort ‘dweilen met de kraan open’ geworden. Op de toneelvloer kan ik nog dweilen met de kraan dicht. (lacht) Ik kan me politiek veel nuttiger maken in en vanuit de Unie der Zorgelozen dan door op een lijst te gaan staan. 

Dus op zondag 14 oktober 2018 kunnen de mensen niet voor u stemmen. 

Six: Niet letterlijk, neen. Maar ze kunnen de vrijdag ervoor wél op de Unie der Zorgelozen afstemmen in CC De Steiger. Die avond spelen we er Vijand van het volk, een voorstelling die we maakten in samenwerking met regisseur Piet Arfeuille van Theater Malpertuis. In die voorstelling - gebaseerd op een stuk dat Henrik Ibsen in 1882 schreef - wil een burgemeester zijn volk de 21ste eeuw in loodsen door een heus wellnessresort in zijn gemeente neer te poten. Over het financiële plaatje zwijgt hij. Maar dat is buiten de burgerbeweging in zijn gemeente gerekend. 

Die tegenstem wordt in het stuk van Ibsen de mond gesnoerd. 

Six: Maar niet in onze versie. Ik wil de mensen de zaal uitsturen met de hoop die ook ik, als vader van twee jonge kinderen, koester.  Verder volgen we de lijn van Ibsens verhaal vrij getrouw. 
Welke klassieker er nadien aan de beurt is? Er liggen verschillende opties op tafel. We kiezen steeds stukken die zich op een interessante manier verhouden tot de eigen tijd én onze theatertaal. We trachten die stukken zo te bewerken dat we er met de ‘Zorgelozen’ - zo heten de mensen die geregeld met ons samenwerken en eigenlijk ons ‘ensemble’ vormen - ook ons eigen verhaal in kunnen vertellen.

Net zoals u dat deed. En nog zal doen? 

Six: Ja! Na Godses (2010) en Alain (2014) werk ik nu aan De Condroz. De titel van dit stuk - dat in december in première gaat - resoneert al een leven lang door mijn hoofd. Tijdens de lessen wereldoriëntatie kregen we de kaart van België te zien en de naam ‘Condroz’ sprak toen al bijzonder tot mijn verbeelding. Ik stelde me een paradijselijk oord voor in het hart van ons land. (lacht)  Tijdens die voorstelling wil ik terugblikken op 25 jaar leven en werken in Vlaanderen. We kunnen niet ontkennen dat het hier goed is. Kijk naar mij. Ik ben amper tot mijn veertien jaar naar school geweest, kon vervolgens aan de slag bij een bakker en mocht daarna - nadat ik, dankzij onze goede gezondheidszorg, een hersenbloeding overleefde - uitgroeien tot kunstenaar. Ook dat groeiproces kon ik doormaken dankzij de middelen van onze samenleving. Daar kan je toch alleen maar dankbaar om zijn? 
Dus tracht je, als kunstenaar, iets terug te geven aan die gemeenschap. Door, bijvoorbeeld, het mogelijk te maken dat ook anderen hun verhaal kunnen vertellen. En met die anderen doel ik zowel op buurtbewoners, amateurs als op jonge kunstenaars. Want die jonge, fragiele kunstenaars kunnen, in tegenstelling tot de jonge Geert Six, op almaar minder overheidsmiddelen rekenen. De fragiele mensen worden almaar fragieler gemaakt in deze samenleving. Want ook onze sociale zekerheid - dé humus van onze samenleving - wordt momenteel afgebouwd. Dat is, letterlijk, levensgevaarlijk. Tijdens een van de zogeheten ‘koffiekletsgesprekken’ vertelde iemand me dat hij moest rondkomen met 45 euro per week. Begin er maar aan. 

Is geld de vijand van het volk?

Six: Ja, geld is de vijand van het volk. En zolang we blijven vasthouden aan dit machiavellistisch samenlevingsmodel stevenen we niet op een rooskleurige toekomst af. Ik vrees dat het niet de politici zullen zijn die een oplossing bedenken. Het hele politieke systeem is dichtgeslibt en vastgeroest. Ik heb wél vertrouwen in de burgerbewegingen die nu voorzichtig opkomen. Maar ik vrees dat het nog enkele jaren zal duren alvorens deze bewegingen echt gaan kunnen doorwegen op de politieke besluitvorming. 

Onlangs woonden we een lezing bij van Filip De Rynck, hij is professor in de bestuurskunde aan de Universiteit Gent. Hij legde haarfijn uit wat de tanende macht is van verkozenen op gemeentelijk niveau. Ze vertegenwoordigen steeds minder mensen, en de belangrijke beslissingen worden op hogere beleidsniveaus genomen. Maar tegelijk maakte hij duidelijk wat de kracht is van, bijvoorbeeld een buurtcomité in die veranderende machtsverhoudingen. Kortom, hij toont hoe een stuk uit 1882 nog niets aan relevantie heeft ingeboet. 

(Els Van Steenberghe)

Vijand van het volk speelt tijdens het weekend van de gemeenteraadsverkiezingen in CC De Steiger. 
Meer info: www.uniederzorgelozen.be